मराठी पत्रकारितेचा दीपस्तंभ- आचार्य बाळशास्त्री जांभेकर

  ६ जानेवारी हा दिवस संपूर्ण महाराष्ट्रात पत्रकार दिन म्हणून साजरा केला जातो. महाराष्ट्र शासनाने ६ जानेवारी म्हणजेच आजचा दिवस हा बाळशास्त्री...

 

६ जानेवारी हा दिवस संपूर्ण महाराष्ट्रात पत्रकार दिन म्हणून साजरा केला जातो. महाराष्ट्र शासनाने ६ जानेवारी म्हणजेच आजचा दिवस हा बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या जन्मदिनानिमित्त पत्रकार दिन म्हणून घोषित केला आहे. बाळशास्त्री जांभेकर हे मराठी भाषेतील आद्य पञकार आहेत. बाळशास्त्री जांभेकर यांनी ६ जानेवारी १८३२ रोजी दर्पण नावाचे मराठी भाषेतील पहिले वृत्तपत्र सुरु केले. म्हणूनच महाराष्ट्र शासनांनी ६ जानेवारी या दिवशी पत्रकार दिन म्हणून घोषित केला होता.

बाळशास्त्री जांभेकरांनी हे १८३२ साली अवघ्या २० वर्षांचे होते. त्या वेळेस पंडीत असणार्‍या संपादकपदाची जबाबदारी सांभाळत . ६ जानेवारी १८३२ ला दर्पण या पहिल्या मराठी वृत्तपत्राची स्थापना त्यांनी केली.

हा दिवस संपूर्ण महाराष्ट्रात पत्रकार दिन म्हणून साजरा केला जातो. महाराष्ट्र शासनाने ६ जानेवारी म्हणजेच आजचा दिवस हा बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या जन्मदिनानिमित्त पत्रकार दिन म्हणून घोषित केला आहे. बाळशास्त्री जांभेकर हे मराठी भाषेतील आद्य पञकार आहेत. बाळशास्त्री जांभेकर यांनी ६ जानेवारी १८३२ रोजी दर्पण नावाचे मराठी भाषेतील पहिले वृत्तपत्र सुरु केले. म्हणूनच महाराष्ट्र शासनांनी ६ जानेवारी या दिवशी पत्रकार दिन म्हणून घोषित केला होता.

बाळशास्त्री जांभेकरांनी हे १८३२ साली अवघ्या २० वर्षांचे होते. त्या वेळेस पंडीत असणार्‍या संपादकपदाची जबाबदारी सांभाळत . ६ जानेवारी १८३२ ला दर्पण या पहिल्या मराठी वृत्तपत्राची स्थापना त्यांनी केली.

आद्य पञकार बाळशास्त्री जांभेकर यांनी गोविंद कुंटे यांच्या मदतीनेदर्पण हे मराठीतील पहिले वृत्तपत्र काढले.६ जानेवारी १८३२ रोजी ‘दर्पण’चा पहिला अंक प्रकाशित झाला. जनसामान्यांपर्यंत पोहोचण्याच्या उद्देशाने ‘दर्पण’ आवर्जून मराठी भाषेत काढण्यात आले.

त्याकाळच्या ब्रिटिश सत्ताधाऱ्यांना स्थानिकांच्या अडचणी आणि भावना कळाव्यात यासाठी ‘दर्पण’मध्ये एक स्तंभ इंग्रजी भाषेत लिहिला जात असे.वृत्तपत्राची संकल्पना त्या काळी सर्वसामान्यांमध्ये रुजलेली नसल्याने ‘दर्पण’ला सुरुवातीला मोठ्या संख्येने वर्गणीदार मिळाले नाहीत. मात्र ही संकल्पना जशी रुजली, तसे त्यातील विचारही रुजले आणि वाचकांचा प्रतिसादही वाढत गेला.

ब्रिटिश काळामध्ये वृत्तपत्र सुरु करणे आणि त्याला वाचक मिळवणे हे खूप अवघड काम होते. मात्र याही काळात नागरिकांचा विचार करून व कुठलाही नफ्याचा विचार न करता या काळामध्ये सुधारकांनी आपले वृत्तपत्र चालवले यामध्ये बाळशास्त्री जांभेकर यांचे दर्पण हे वृत्तपत्र अग्रणी होते.

ब्रिटिश काळामध्ये वृत्तपत्रे छापल्यानंतर एका ठराविक काळानंतर प्रसिद्ध केली जात असत. बाळशास्त्री जांभेकर याचे १८३२ मध्ये सुरू झालेले दर्पण हे वृत्तपत्र १८४० पर्यंत चालले.

त्याकाळच्या ब्रिटिश सत्ताधाऱ्यांना स्थानिकांच्या अडचणी आणि भावना कळाव्यात यासाठी ‘दर्पण’मध्ये एक स्तंभ इंग्रजी भाषेत लिहिला जात असे.वृत्तपत्राची संकल्पना त्या काळी सर्वसामान्यांमध्ये रुजलेली नसल्याने ‘दर्पण’ला सुरुवातीला मोठ्या संख्येने वर्गणीदार मिळाले नाहीत. मात्र ही संकल्पना जशी रुजली, तसे त्यातील विचारही रुजले आणि वाचकांचा प्रतिसादही वाढत गेला.

ब्रिटिश काळामध्ये वृत्तपत्र सुरु करणे आणि त्याला वाचक मिळवणे हे खूप अवघड काम होते. मात्र याही काळात नागरिकांचा विचार करून व कुठलाही नफ्याचा विचार न करता या काळामध्ये सुधारकांनी आपले वृत्तपत्र चालवले यामध्ये बाळशास्त्री जांभेकर यांचे दर्पण हे वृत्तपत्र अग्रणी होते.

ब्रिटिश काळामध्ये वृत्तपत्रे छापल्यानंतर एका ठराविक काळानंतर प्रसिद्ध केली जात असत. बाळशास्त्री जांभेकर याचे १८३२ मध्ये सुरू झालेले दर्पण हे वृत्तपत्र १८४० पर्यंत चालले.