आता 5000 रुपयांची नोट चलनात येणार? काय आहे आरबीआयची घोषणा?

  रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) लवकरच 5,000 रुपयांची नोट जारी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. तर दुसरीकडे आरबीआयने नुकत्याच दोन हजार रुपयांच्या नो...

 

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) लवकरच 5,000 रुपयांची नोट जारी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. तर दुसरीकडे आरबीआयने नुकत्याच दोन हजार रुपयांच्या नोटा बाद केल्या आहेत.

अशा परिस्थितीत 5 हजार रुपयांची नवी नोट जारी केल्यानंतर सर्वसामान्यांना किती त्रासदायक ठरणार आहे हे पाहणं महत्त्वाचे ठरणार आहे. सध्या भारतातील सर्वात मोठी नोट 500 रुपयांची आहे. याशिवाय 200, 100, 50, 50 आणि 10 रुपयांच्या नोटा भारतात प्रचलित आहेत. ही बातमी सोशल मीडियावर व्हायरल झाल्याने व्यापारी वर्ग आणि मोठे व्यवहार करणाऱ्या लोकांमध्ये चर्चा सुरू झाली आहे.

देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर पाच हजार आणि १० हजार रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या होत्या. 1954 मध्ये एक हजार रुपयांच्या नोटा जारी करण्यात आल्या. 1978 मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान मोरारजी देसाई यांनी एक हजार, पाच हजार आणि 10 हजार रुपयांच्या नोटा चलनातून काढून टाकल्या. भ्रष्टाचार आणि काळ्या पैशाला आळा घालण्यासाठी सरकारने हा निर्णय घेतला होता. सरकारने ऑल इंडिया रेडिओच्या माध्यमातून ही घोषणा केली होती.

आरबीआय गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी या प्रकरणी सांगितले की, 5,000 रुपयांची नोट जारी करण्याची कोणतीही योजना नाही. आरबीआय मोठ्या मूल्यांच्या नवीन नोटा जारी करण्याचा विचार नाही. मूदेशाची सध्याची चलन व्यवस्था देशाच्या आर्थिक गरजांसाठी पुरेशी असल्याचे आरबीआयचे म्हणणे आहे. मोठ्या बदलांची गरज नाही.

भारत सरकारने 8 नोव्हेंबर 2016 रोजी 500 आणि 1000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद करण्याचा निर्णय घेतला होता त्यादिवशी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी रात्री ८ वाजता देशाला संबोधित करताना हा निर्णय जाहीर केला असेल. मध्यरात्री 12 नंतर 500 आणि 1000 रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या नाहीत. त्यानंतर सरकारने 500 आणि 2000 रुपयांच्या नव्या नोटा चलनाच आणल्य

यापूर्वी भारतात 100, 5000 आणि 10 हजार रुपयांच्या नोटांवर बंदी घालण्यात आली होती. त्यानंतर ५०० आणि १००० रुपयांच्या नोटा चलनात येऊ लागल्या होत्या. आरबीआयने 1938 मध्ये 10,000 रुपयांची नोट छापली असती. मात्र जानेवारी 1946 मध्येच या नोटा बंद करण्यात आल्या. त्यानंतर 1954 मध्ये 10,000 रुपयांची नोट चलनात आली. पण 1978 मध्ये या ट्रेंडने मर्यादा ओलांडल्या.

1946 मध्ये RBI ने 500, 1000 आणि 10000 रुपयांच्या नोटा चलनातून बाद केल्या. त्यानंतर 1954 मध्ये 1000, 5000 आणि 10000 रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या. जानेवारी 1978 मध्ये ते बंद करण्यात आले. त्यानंतर 500 आणि 1000 रुपयांच्या नव्या नोटा चलनात आल्या. परंतु 8 नोव्हेंबर 2016 रोजी ते रद्द करण्यात आले. त्यानंतर 2017 मध्ये 500 आणि 2 हजार रुपयांच्या नोटा चलनात आल्या. दोन हजार रुपयांच्या नोटांचे चलन बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.